Hoe werkt de schadestaatprocedure in de praktijk?

Liane FoeAdvocaat

Een schadestaatprocedure is een juridische manier om precies vast te stellen hoeveel schadevergoeding je kunt krijgen nadat de aansprakelijkheid al is vastgesteld. Vaak wordt deze procedure gebruikt wanneer de schade niet meteen te berekenen is en om onnodige kosten in eerdere stadia te vermijden.

Als je te maken hebt met onterecht gelegde conservatoire beslagen, kan de beslagene schade een belangrijk onderwerp zijn in deze procedures. In dit artikel leggen we je uit hoe de procedure werkt, wat je kunt verwachten en wanneer deze wordt toegepast bij een zogeheten schadestaatprocedure.

Belangrijkste punten van een schadestaatprocedure bij letselschade

• Een schadestaatprocedure richt zich op het vaststellen van schade nadat de aansprakelijkheid in een eerdere procedure is vastgesteld.

• De rechter speelt een cruciale rol in de schadestaatprocedure. Hij is gebonden aan de aansprakelijkheid die in de hoofdprocedure is vastgesteld en bepaalt de hoogte van de schadevergoeding. De rechter kan partijen vragen om hun argumenten en bewijzen met betrekking tot de schade te verduidelijken, wat kan leiden tot een beslissing om de zaak zelf af te handelen of door te verwijzen naar een schadestaatprocedure.

• Het is niet nodig om de schade daadwerkelijk te bewijzen om een schadestaatprocedure te starten; het volstaat dat de schade aannemelijk is.

Wat is een schadestaatprocedure?

Een schadestaatprocedure is een wettelijk vastgelegde procedure die zich uitsluitend richt op het vaststellen van schade. Deze procedure treedt in werking nadat de aansprakelijkheid van een partij in een eerdere procedure is vastgesteld. Het doel is om de rechter de hoogte van de schade te laten beoordelen, zonder dat de verplichting tot schadevergoeding nog ter discussie staat.

De zogeheten schadestaatprocedure kan bijzonder nuttig zijn in complexe zaken. Stel, er is sprake van een onrechtmatige daad waarbij de schade niet direct kan worden vastgesteld. In zulke gevallen kan de rechter besluiten om eerst de aansprakelijkheid vast te stellen in de hoofdprocedure, waarna de eerdere schadestaatprocedure gebonden volgt om de exacte omvang van de schade te bepalen. Dit voorkomt dat er onnodige kosten worden gemaakt voor schadeberekeningen voordat de aansprakelijkheid is bevestigd.

Het vaststellen van een causaal verband tussen de onrechtmatige daad en de geclaimde schade is cruciaal voor het succes van een schadestaatprocedure.

Het is belangrijk om te weten dat voor de toewijzing van schadevergoeding het niet noodzakelijk is om te bewijzen dat de schade is geleden, zolang de schade maar aannemelijk is. Dit biedt enigszins een lage drempel voor het starten van een schadestaatprocedure en zorgt ervoor dat gedupeerden niet onnodig lang hoeven te wachten op hun rechtmatige vergoeding.

De schadeprocedure bij letselschade: wat kun je verwachten?

Wanneer je te maken krijgt met letselschade, zoals bij een ongeval, kan het proces om schadevergoeding te krijgen soms overweldigend lijken. De eerste stap is het vaststellen van wie verantwoordelijk is voor het letsel en de schade. Dit gebeurt vaak aan de hand van bewijsmateriaal zoals getuigenverklaringen, politieverslagen en foto’s.

Vervolgens worden alle schadeposten geïnventariseerd, waaronder:

• medische kosten

• inkomensverlies

• hulp in huis

• emotionele schade

Een medisch adviseur zal een rapport opstellen over de aard en ernst van het letsel, wat dient als basis voor de schadeclaim. Met dit rapport in de hand wordt een formele aansprakelijkstellingsbrief verstuurd naar de eisende partij of diens verzekeraar om de schadevergoeding te claimen. Vaak wordt er eerst geprobeerd om via onderhandelingen met de verzekeraar tot een eerlijke schadevergoeding te komen, maar als dit niet lukt, kan de zaak naar de rechter worden gebracht.

Uiteindelijk volgt de uitbetaling van de schadevergoeding wanneer er overeenstemming is bereikt.

Wanneer wordt een schadestaatprocedure ingezet?

Een schadestaatprocedure wordt ingezet wanneer het vaststellen van de hoogte van de schadevergoeding niet mogelijk is in de hoofdprocedure. De rechter kan dan verwijzen naar een schadestaatprocedure als er tijds- en bewijsproblemen zijn voor de schadebegroting. Dit betekent dat de rechter in de hoofdprocedure eerst besluit of de aansprakelijkheid van de partij is vastgesteld en of de schade aannemelijk is.

Een andere belangrijke reden voor het starten van een schadestaatprocedure is wanneer er onvoldoende bewijs is voor de hoogte van de schade. De rechter kan dan besluiten om de schadestaatprocedure in te schakelen om de exacte schade nader vast te stellen. Dit biedt een gestructureerde manier om de schadevergoeding op een rechtvaardige en nauwkeurige manier te bepalen, zonder dat de oorspronkelijke aansprakelijkheid opnieuw ter discussie staat.

Verloop van de schadestaatprocedure

Het verloop van een schadestaatprocedure begint meestal na het eindvonnis in de hoofdprocedure. De volgende schadestaatprocedure wordt dan gestart om de exacte schadevergoeding vast te stellen, waarbij de beslissingen van de rechter in de hoofdprocedure bindend zijn. Dit betekent dat bepaalde argumenten buiten beschouwing kunnen worden gelaten, vooral als er al een erkenning van aansprakelijkheid is.

De rechter in de schadestaatprocedure bepaalt vervolgens de omvang van de schadevergoeding. Het is niet nodig om opnieuw om betaling van schadevergoeding te verzoeken, aangezien de rechter op basis van de feiten de schadevergoeding vaststelt. Dit maakt het proces efficiënter en voorkomt onnodige herhaling van argumenten.

Soms kan het nodig zijn om meerdere schadestaatprocedures te voeren, vooral als de schade complex is en in de loop van de tijd duidelijker wordt. Dit zorgt ervoor dat de gelaedeerde niet te lang wacht op vergoeding en dat schadeposten later kunnen worden gevorderd. Het is een flexibele aanpak die rekening houdt met de dynamiek van schadebegrotingen.

Rol van de rechter in de schadestaatprocedure

De rol van de rechter in de schadestaatprocedure is cruciaal. De rechter heeft de bevoegdheid om zelf te oordelen over de schadevergoeding of om te verwijzen naar de schadestaatprocedure. Dit hangt af van de mogelijkheid om de schade direct te begroten. Als de schade duidelijk en eenvoudig te berekenen is, kan de rechter ervoor kiezen om zelf de omvang van de schade vast te stellen zonder de procedure te verwijzen.

De rechter is echter gebonden aan de aansprakelijkheid die is vastgesteld in de hoofdprocedure. Dit betekent dat de discussie over aansprakelijkheid niet opnieuw wordt geopend in de schadestaatprocedure. De rechter heeft ook de vrijheid om de omvang van de schadebegroting naar eigen inzicht te bepalen, rekening houdend met alle relevante feiten en omstandigheden. Dit biedt een zekere mate van flexibiliteit en zorgt ervoor dat de schadevergoeding rechtvaardig en passend is.

Er bestaat een grote vrijheid voor de rechter bij het begroten van schade. Niet alle schadeposten hoeven verplicht vergoed te worden, en de rechter kan bepalen welke schadeposten wel of niet in aanmerking komen voor vergoeding. Dit maakt het mogelijk om maatwerk te leveren in elke individuele zaak, afhankelijk van de specifieke omstandigheden van de benadeelde partij.

Aansprakelijkheid, onrechtmatige daad en de schadestaatprocedure

Voordat een schadestaatprocedure kan plaatsvinden, moet de aansprakelijkheid van een partij al zijn vastgesteld in een eerdere procedure. Dit is een cruciale voorwaarde omdat in de schadestaatprocedure niet meer gediscussieerd kan worden over de aansprakelijkheid van de partij. Alleen de hoogte van de schade en enkele verweren omtrent schadebeperking kunnen worden behandeld.

Een schadestaatprocedure wordt vaak ingezet in gevallen van onrechte gelegde conservatoire beslagen, waarbij de rechter de mogelijkheid tot schadevergoeding beoordeelt.

De mogelijkheid van schade moet aannemelijk zijn om een procedure naar de schadestaatprocedure te starten. De rechter kan bij schadevergoeding de hoogte van de schade schatten op een manier die het meest passend is voor de aard van de schade.

In de schadestaatprocedure is de rechter gebonden aan de aansprakelijkheidsgrondslag die in de hoofdprocedure is vastgesteld. Dit zorgt voor een duidelijke en consistente benadering bij het vaststellen van schadevergoedingen.

Schadeposten in de schadestaat

Een schadestaat bevat een overzicht van verschillende schadeposten, mogelijke schadeposten en betaalde voorschotten in een letselschadezaak. De schadestaat bestaat uit diverse categorieën, waaronder:

• schade aan goederen

• materiële schade

• immateriële schade

• voorschotten

Materiële schade kan bijvoorbeeld bestaan uit verloren inkomen en zorgkosten, terwijl immateriële schade moeilijker te kwantificeren is en zaken omvat zoals de emotionele impact van het letsel.

Het inzetten van een aparte procedure

Een van de belangrijke schadeposten in een schadestaat is inkomensverlies door arbeidsongeschiktheid, inclusief gemiste kansen voor promotie. Daarnaast kunnen kosten voor huishoudelijke hulp, zowel professioneel als informeel, worden vergoed. Ook kosten voor extra kinderopvang als gevolg van het letsel kunnen worden geclaimd.

Schadestaatprocedure afgewezen

In enkele gevallen kan het voorkomen dat de schadestaatprocedure wordt afgewezen. Dit gebeurt meestal als de mogelijkheid van schade niet aannemelijk wordt geacht door de rechter. Het is daarom van essentieel belang om een goed onderbouwde claim in te dienen en aan te tonen dat de schade aannemelijk is. Wanneer een schadestaatprocedure wordt afgewezen, kan dit leiden tot een veroordeling in de proceskosten voor de eisende partij. Dit benadrukt het belang van een gedegen voorbereiding en het voldoen aan alle vereisten om succesvol een schadestaatprocedure te kunnen starten.

Specifieke vereisten en voorwaarden

Bij het starten van een schadestaatprocedure moet een document, de schadestaat, aan de wederpartij worden betekend, dat aan bepaalde wettelijke vereisten voldoet. Deze vereisten zijn essentieel om ervoor te zorgen dat de procedure correct en efficiënt verloopt. De schadestaatprocedure omvat een normale rechtsgang, inclusief conclusiewisseling en rechtszittingen, waarbij ook bewijsopdrachten kunnen worden gegeven. Dit biedt beide partijen de mogelijkheid om hun standpunten en bewijzen naar voren te brengen.

Een van de unieke aspecten van de schadestaatprocedure is dat er geen termijn verbonden is aan het instellen ervan. Dit betekent dat de benadeelde partij de tijd heeft om de volledige omvang van de schade vast te stellen en te documenteren voordat de procedure wordt gestart. Dit biedt flexibiliteit en zorgt ervoor dat alle relevante schadeposten kunnen worden meegenomen in de uiteindelijke schadevergoeding.

Begroting van schade

In de schadestaatprocedure ligt de stelplicht bij de eisende partij. Jij bent ook verantwoordelijk voor het bewijzen van de opgevoerde schade. Dit betekent dat je moet kunnen aantonen welke schade je hebt geleden en hoe deze is ontstaan. Sommige schadeposten, zoals immateriële schade, worden begroot op basis van een schatting naar redelijkheid en billijkheid. Dit kan een uitdaging zijn, omdat het gaat om subjectieve elementen zoals emotionele pijn en lijden.

De rechter heeft de vrijheid om de hoogte van de schade te schatten op een manier die het meest passend is voor de aard van de schade. Dit biedt een zekere mate van flexibiliteit en zorgt ervoor dat de schadevergoeding rechtvaardig en passend is.

Als de rechter niet kan vaststellen dat je succesvol zou zijn geweest in een denkbeeldige procedure, kan de schade op basis van kansschade worden vastgesteld. Dit betekent dat de rechter een inschatting maakt van de kans op succes en de schadevergoeding daarop baseert.

Causaliteit, causaal verband en kansschade

In zaken waarbij kansschade een rol speelt, is het cruciaal dat de rechter de relatie tussen de fout van de beroepsbeoefenaar en de geclaimde schade vaststelt. Kansschade wordt beoordeeld op basis van de waarschijnlijkheid dat je succes zou hebben gehad in een hypothetische procedure. Dit betekent dat de rechter moet bepalen of er een redelijke kans was dat de schade zou zijn vergoed als de beroepsbeoefenaar geen fout had gemaakt.

Het bestaan van kansschade kan de basis vormen voor schadevergoeding, zelfs als de uitkomst van een andere procedure onzeker is. De beoordeling van kansschade houdt in dat de rechter moet vaststellen of er een redelijke kans op schadevergoeding bestond. Dit vereist een zorgvuldige analyse van alle omstandigheden van de zaak en een inschatting van de waarschijnlijkheid van succes.

Immateriële schade en executie

Naast materiële schade kan ook immateriële schade worden gevorderd in een schadestaatprocedure. Immateriële schade, zoals emotionele en psychische schade, wordt vaak begroot op basis van een schatting naar redelijkheid en billijkheid. Dit betekent dat er geen gedetailleerde onderbouwing nodig is voor het gevorderde bedrag, zolang het redelijk en billijk is in de context van de geleden schade.

De executie van een veroordeling tot schadevergoeding op te maken bij staat is mogelijk, maar hier zijn wel beperkingen aan verbonden. De rechter kan bijvoorbeeld bepalen dat bepaalde schadeposten nog nader moeten worden vastgesteld voordat de executie kan plaatsvinden. Dit zorgt ervoor dat de uiteindelijke schadevergoeding rechtvaardig en nauwkeurig is, en voorkomt dat er te snel wordt overgegaan tot executie zonder dat alle schadeposten volledig zijn beoordeeld.

Achtereenvolgende procedures

De schade hoeft niet ineens gevorderd te worden; er kunnen achtereenvolgens meerdere schadestaatprocedures worden gevoerd. Dit biedt flexibiliteit voor jou, omdat het mogelijk maakt om schadevergoeding te vorderen voor schadeposten die pas later duidelijk worden. De ratio hiervan is dat jij niet te lang hoeft te wachten op vergoeding, terwijl de mogelijkheid blijft bestaan om in nadere procedures schadevergoeding te vorderen voor schadeposten die eerder nog niet konden worden vastgesteld.

Deze aanpak zorgt ervoor dat je niet onnodig lang hoeft te wachten op compensatie voor de geleden schade en dat alle relevante schadeposten uiteindelijk worden meegenomen in de schadevergoeding. Het biedt een gestructureerde en flexibele manier om schadevergoeding te verkrijgen, zelfs als de volledige omvang van de schade pas later duidelijk wordt.

Uitzonderingen en beperkingen van de schadestaatprocedure

Er zijn enkele uitzonderingen en beperkingen aan de schadestaatprocedure. Zo kan de rechter in sommige gevallen besluiten om de schadevergoeding zelf te begroten, in plaats van naar een schadestaatprocedure te verwijzen. Dit gebeurt meestal als de schade eenvoudig te berekenen is en er geen complexe schadeposten zijn die nader moeten worden vastgesteld.

Daarnaast kan de schadestaatprocedure worden afgewezen als de mogelijkheid dat schade is of zal worden geleden niet aannemelijk is. In dat geval kun je in de proceskosten veroordeeld worden. Dit benadrukt het belang van een goed onderbouwde claim en het aannemelijk maken van de schade om succesvol een schadestaatprocedure te kunnen starten.

Het is dus essentieel om zorgvuldig te werk te gaan bij het voorbereiden van een schadestaatprocedure en ervoor te zorgen dat alle vereisten en voorwaarden